Από το Ημερολόγιο
που άφησε στα παιδιά του
ένας πατέρας αγρότης,
ανυποψίαστος για τη γενναιότητά του
πολεμιστής του 1940.
28 Οκτωβρίου 1940. Πέρασαν πάρα πολλά αεροπλάνα πάνω απ’ το χωριό. Ρώτησα τον Καψάλη πού πήγαιναν αυτά τα αεροπλάνα. Μου είπαν ότι ήταν ιταλικά και βομβάρδισαν την Πάτρα. Προτού φέξει, ήρθε ο αγροφύλακας, που ήταν ο μπαρμπα-Χρήστος ο Διαμαντής, μαζί με ένα χωροφύλακα και είπε: «Από το 1930 κληρωτοί μέχρι το 1940 να καταταχτούν». Εγώ ήμουν κληρωτός του 1935.
29 Οκτωβρίου 1940. Μας ξύπνησαν οι καμπάνες. Ξεκινήσαμε για το Μεσολόγγι και καταταχτήκαμε. Ντυθήκαμε, αλλά είχαμε οκτώ μέρες καθυστέρηση. Μετά γυρίσαμε στο Αγρίνιο. Κατά τις 10 Νοεμβρίου φύγαμε από το Αγρίνιο. Ξεκινήσαμε νύχτα. Φορτωθήκαμε τριάντα οκάδες φυσίγγια, κουβέρτες, τρόφιμα, χοάνη για χρήση οπλοβομβίδας, σκαπάνη κλπ. Τη νύχτα περπατάγαμε και τη μέρα κρυβόμαστε. Μετά από 29 βραδιές φτάσαμε στην Καστάνη, ύστερα στην Κακαβιά και περάσαμε τον Καλαμά ποταμό. Ύστερα από πέντε-έξι μέρες αρχίσαμε τον πόλεμο.
Η μεγάλη μάχη έγινε στην Πλατοβούνα Σκρα. Κράτησε τέσσερες μέρες. Προχωρώντας φθάσαμε στο Πικιόρ, μετά στο Μπορς, 613 μ. υψόμετρο. Η μάχη κράτησε τέσσερες μέρες.
Είχαμε σκηνή στον προφήτη Ηλία και ήμαστε με τον παπα-Σωτήρη Παρμάκη και τον Χρήστο Χατζαρά. Καθώς σηκωνόμασταν, έπεσε μια οβίδα στο αντίσκηνο και χάλασε την καραβάνα τη δική μου. Πήγαμε λίγο παραπέρα και έπεσαν πενήντα οβίδες του όλμου. Η τελευταία με χτύπησε. Δίπλα ήταν ο Μάρδος από την Κέρκυρα, που τον διέλυσε στον αέρα. Τραυματίστηκα στο πρόσωπο και ήρθα στα μετόπισθεν στο χωριό Πικιόρ σε ορεινό χειρουργείο. Έμεινα εκεί δέκα μέρες. Εκεί ήρθαν τα αεροπλάνα στα πενήντα μέτρα. Όσοι είμαστε γεροί στα πόδια φύγαμε. Περάσαμε το Πήλιορ. Προχωρήσαμε και φθάσαμε στη Σκουτάρα (ύψωμα), στην περιοχή της Χειμάρρας. Εκεί έγινε μάχη επί επτά ημέρες. Προχωρήσαμε δεξιά προς τον προφήτη Ηλία. Κρατήσαμε άμυνα σαράντα μέρες. Βαρέθηκα* στο αριστερό μάτι· βλήματα στις κνήμες αναρίθμητα. Με μετέφεραν αμέσως στο ορεινό Νοσοκομείο Μπορς και έμεινα εκεί ένα βράδυ. Μετά στο Δέλβινο μία ημέρα και ύστερα στα Ιωάννινα επί τέσσερες ημέρες. Στη συνέχεια στην Αμφιλοχία και με πλοίο στον Πειραιά. Και ύστερα στην Πολυκλινική Αθηνών. Έκαμα πρώτη εγχείρηση στο μάτι και ύστερα εξόρυξη. Έμεινα στο Νοσοκομείο έξι μήνες. Επί δύο μήνες ήμουν θυρωρός στο ασανσέρ. Υπήρχαν και δέκα Ιταλοί αιχμάλωτοι. Έμεινα πολύ ευχαριστημένος από τις αδελφές και τους γιατρούς.
Τραυματίστηκα ώρα 4:00, 12 Φεβρουαρίου 1941. Βγήκα από το Νοσοκομείο 15 Αυγούστου 1941. Μου έβαλαν το Α.Π. (ανάπηρος πολέμου) στο χέρι. Ήρθα με τρένο στην Πάτρα.
Στο σχολείο είχα μάθει και αυτό το ποίημα –ήταν πολύ, αλλά μόνο αυτό θυμάμαι:
«Πάρε τα μάτια του λαγού
και τ’ αλαφιού τα πόδια
και την αγρύπνια του λαγού
και στήσε καραούλι».
Το είχα στο νου μου τον καιρό του πολέμου…
Παναγιώτης Νταβράζος
Κερασιά Αγρινίου
*χτυπήθηκα
Περιοδικό «Πρός τή ΝΙΚΗ», Οκτώβριος 2022