Οι προϋποθέσεις τελέσεως Θρησκευτικού Γάμου και τα κωλύματα που ισχύουν σήμερα, βασιζόμενα στους Ιερούς Κανόνες, ρυθμίζονται εν πολλοίς στήνυπ ἀριθμ. 2320/1982 Συνοδική Εγκύκλιο και σε άλλες, που ακολούθησαν. Συνοπτικά σήμερα ισχύουν τα εξής κωλύματα:
Ηλικία
Προς σύναψη Γάμου απαιτείται οι μελλόνυμφοι να έχουν συμπληρωμένο το 18ο έτος της ηλικίας τους. Επίσης, η συναίνεση των εις Γάμον συνερχομένων δηλώνεται αυτοπροσώπως και άνευ αιρέσεως η προθεσμίας.
Στην περίπτωση της ανηλικότητος, την συναίνεση δίδουν οι ασκούντες την γονική μέριμνα γονείς η ο έχων την επιμέλεια του ανηλίκου. Η συγκατάθεσις υποβάλλεται εγγράφως στην Ιερά Αρχιεπισκοπή Αθηνών, η οποία αρμοδίως διαβιβάζει το αίτημα για την έκδοση αδείας Γάμου ανηλίκου στην Ιερά Σύνοδο, απ ὅπου και εκδίδεται η άδεια. Προσωπικώς δεν θα απευθύνεσθε στο αρμόδιο Γραφείο της Ιεράς Συνόδου, αλλά πάντοτε μέσω του Γραφείου Γάμων της Ι. Αρχιεπισκοπής. Σε περίπτωση διαφωνίας την άδεια δίδει το αρμόδιο δικαστήριο με την έκδοση δικαστικής αποφάσεως.Ωστόσο, απαγορεύεται ρητώς ο Γάμος σε ηλικίες κάτων των 14 ετών
Θρήσκευμα
Κωλύεται ο Γάμος χριστιανού μετ ἀλλοθρήσκου.
Κατ οἰκονομίαν επιτρέπεται η τέλεση Γάμου (μικτός Γάμος) με ετεροδόξους χριστιανούς, υπό καθορισμένας προϋποθέσεις.
Υφιστάμενος Γάμος
Κωλύεται η σύναψη ετέρου Γάμου πριν να λυθεί αμετάκλητα η να ακυρωθεί οποιοσδήποτε υφιστάμενος τύπος Γάμου.
Κωλύεται ο τέταρτος Γάμος, (προϋπάρξαντος τρίτου εγκύρου).
Συγγένεια εξ αίματος
Κωλύεται ο Γάμος μετά συγγενών εξ αἵματος, κατ εὐθείαν μεν γραμμήν απεριορίστως και με τους ανιόντες και με κατιόντες συγγενείς.
Εκ πλαγίου δε μέχρι και του τετάρτου βαθμού (α ἐξαδέλφια). Τα παιδιά των πρώτων εξαδέλφων παντρεύονται. Επίσης λ.χ. η κόρη του πρώτου εξαδέλφου δύναται να νυμφευθεί με τον πρώτο εξάδελφο του πατέρα της.
Δυό αδέλφια δεν δύνανται να νυμφευθούν δυό άλλα αδέλφια ούτε ταυτοχρόνως. (ΝΔ Κανών της Πενθέκτης Οικουμενικής Συνόδου).
Δυό αδέλφια δύναται να νυμφευθούν δυό πρώτα εξαδέλφια.
Συγγένεια εξ αγχιστείας
Κωλύεται ο Γάμος μετά συγγενών εξ αγχιστείας κατ εὐθείαν μεν γραμμήν απεριορίστως, εκ πλαγίου δε μέχρι και του τρίτου βαθμού.
Έτσι,π.χ. κωλύεται ο Γάμος πατρός και υιού με μητέρα και θυγατέρα (α’ βαθμός κατ εὐθείαν γραμμήν αγχιστείας), παππού και εγγονής με μάμμη και εγγονή (β βαθμός).
Συγγένεια επίσης, όσον αφορά στα κωλύματα του Γάμου, υφίσταται και μεταξύ τέκνου γεννημένου χωρίς Γάμο των γονέων του (εξώγαμου) η των κατιόντων αυτού και του εξ αναγνωρίσεως πατρός του η των εξ αίματος συγγενών αυτού. Επίσης το μη γνήσιον τέκνον, δηλ. το αναγνωρισθέν, επέχει τάξιν γνησίου απέναντι της μητέρας του και των προς την μητέρα συγγενών.
Εκ του πλαγίου αγχιστεία
Ο πρώην σύζυγος δεν δύναται να συνάψει Γάμον μετά του αδελφού, θείου η ανεψιού του τέως συζύγου, ούτε με τον ανδράδελφο η ανδραδέλφη (κουνιάδο η κουνιάδα). Επίσης δεν επιτρέπεται σε δυό αδελφούς η αδελφές να έλθουν σε Γάμο μετά του αυτού προσώπου αλληλοδιαδόχως. Η ισχύς του εν λόγω κωλύματος αρχίζει μετά την λύση του πρώτου Γάμου, διότι η εξ αγχιστείας συγγένεια εξακολουθεί υφισταμένη και μετά την λύση του Γάμου.
Παρεπομένη η καταχρηστική αγχιστεία
Κωλύεται ο Γάμος συγγενών εξ αίματος, μέχρι και του δευτέρου βαθμού, του ενός των συζύγων μετά συγγενούς εξ αίματος μέχρι και του δευτέρου βαθμού του ετέρου συζύγου. Συνεπώς δεν δύναται να συναφθεί Γάμος μεταξύ γονέως η παππού, τέκνου η εγγονού και αδελφού ενός εκάστου των συζύγων μετά των αυτών συγγενών του ετέρου συζύγου, του κωλύματος υφισταμένου και μετά την λύση η ακύρωση του Γάμου.
Υιοθεσία
Κωλύεται ο Γάμος του υιοθετήσαντος η των κατιόντων αυτού μετά του υιοθετηθέντος. Το κώλυμα υφίσταται και μετά την λύση της υιοθεσίας.
Βάπτισμα (πνευματική συγγένεια)
Κωλύεται ο Γάμος του αναδόχου μετά του αναδεκτού, του πατρός η της μητρός αυτού και τανάπαλιν. Το κώλυμα τούτο αναφέρει ο ΝΓ (53ος) Κανών της Πενθέκτης εν Τρούλλω Οικουμενικής Συνόδου, και η απαγόρευση συνάψεως Γάμου μεταξύ πνευματικών συγγενών επεκτείνεται μέχρι και του δευτέρου βαθμού, δηλαδή μέχρι του πατέρα η της μητέρας του η της αναδέκτου.
Δεν λογίζονται πνευματικοί αδελφοί κατά το νόημα του κανόνος εκείνοι που έχουν κοινό ανάδοχο.
Κουρά και Χειροτονία
Απαγορεύεται ο Γάμος κεκαρμένου Μοναχοῡ/Μοναχής η χειροτονημένου Κληρικού.
